Εκδήλωση για τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση των Φερών από τους ναζί κατακτητές πραγματοποίησαν την Πέμπτη 29 Αυγούστου 2024 το Παράρτημα Αλεξανδρούπολης της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και η ΤΕ Έβρου του ΚΚΕ.
Την εκδήλωση άνοιξε η Άννα Μιχαηλίδου, πρόεδρος του Παραρτήματος Αλεξανδρούπολης της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, που αναφέρθηκε στη δράση του παραρτήματος.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Γιώργος Πυργελής, μέλος του Γραφείου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης του ΚΚΕ και γραμματέας της ΤΕ Έβρου του Κόμματος, ο οποίος μεταξύ άλλων σημείωσε: «Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, 80 χρόνια από την απελευθέρωση των Φερών από τους ναζί κατακτητές, μια απελευθέρωση που επέβαλε κυριολεκτικά ο λαός, απέδειξε ότι ακόμα και ο πιο δυσμενής συσχετισμός δύναμης μπορεί να ανατραπεί από τη δράση του εργατικού-λαϊκού παράγοντα. Τιμάμε όλους αυτούς, άνδρες και γυναίκες, που βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, που έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση, ενάντια στους κατακτητές, το φασισμό-ναζισμό. Όλους αυτούς που σε αυτά τα χώματα έγραψαν ηρωικές σελίδες».
Αναφέρθηκε στη συμμετοχή των κατοίκων του Έβρου στον αντιφασιστικό αγώνα, υπογραμμίζοντας:
«Εκατοντάδες ήταν αυτοί που πήραν το τουφέκι ενάντια στην τριπλή κατοχή, έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά. Δεν ξεχνάμε και τιμάμε:
- Τους 5 εκτελεσμένους αγωνιστές στις Φέρες, Βαρσαμίδη Ελευθέριο του Δημοσθένη, Μιχαηλίδη Σάββα του Βασιλείου, Παπαδόπουλο Ιωάννη του Κωνσταντίνου, Σακάρη Δημήτριο του Μόσχου και Τσελεμπή Παντελή του Γεωργίου, που τα ονόματά τους είναι χαραγμένα σε αυτό εδώ το μνημείο.
- Τους 8 εκτελεσμένους στην πλατεία του Σουφλίου.
- Θυμόμαστε το Μπλόκο της Κορνοφωλιάς και τον εκτελεσμένο Παπαϊωάννου Αλέκο, στέλεχος του ΚΚΕ, μπροστά στα μάτια των συγχωριανών του.
- Τους 7 νέους ΕΠΟΝίτες από το Ποιμενικό που εκτέλεσαν οι ναζί έξω από νεκροταφεία του Διδυμοτείχου.
- Τους 12 εκτελεσμένους στο Διδυμότειχο στην περιοχή της Αγίας Φωτεινής».
Για το χρονικό της απελευθέρωσης της πόλης, σημείωσε:
«Το 1944 ο ΕΛΑΣ στον Έβρο μετρούσε τρία τάγματα με εννέα λόχους μάχιμους, πέρα από τις εφεδρείες. Διεξήγαγε μια σειρά από επιτυχείς επιχειρήσεις ενάντια στους κατακτητές. Ανατίναξε σιδηροδρομικές γέφυρες σε Λουτρά και Δίκαια, που είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει τον εφοδιασμό της ναζιστικής πολεμικής μηχανής με χρώμιο, υλικό απαραίτητο για τη γερμανική πολεμική βιομηχανία. Οι επιτυχίες του ΕΛΑΣ εξόργιζαν τους κατακτητές, έβλεπαν το τέλος του πολέμου, τον Κόκκινο Στρατό να προελαύνει και αυτό τους έκανε να λυσσούν ακόμα περισσότερο.
Έτσι φτάσαμε στις 28 Αυγούστου του 1944, όταν οι κάτοικοι των Φερών και της γύρω περιοχής, σε συνεργασία με το 81ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, με ένα τεράστιο συλλαλητήριο που οργάνωσε το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ και στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 1.500 Φεριώτες και κάτοικοι των γύρω χωριών, άντρες και γυναίκες, μαθητές με τους εκπαιδευτικούς τους, περικύκλωσαν με απίστευτη γενναιότητα το στρατόπεδο των Γερμανών, που με το χέρι στη σκανδάλη σημάδευαν το αποφασισμένο πλήθος.
Σύσσωμος ο λαός όμως δεν έκανε πίσω και μια αντιπροσωπεία του αποτελούμενη από τον Νίκο Κυτόπουλο και τον Παναγιώτη Κεραμάρη, μαθητή Γυμνασίου, απαίτησαν από τον κατοχικό διοικητή να φύγουν και να τους παραδώσουν την πόλη με όλο τον οπλισμό τους. Οι Γερμανοί βρέθηκαν σε αμηχανία και αιφνιδιάστηκαν βλέποντας την αποφασιστικότητα των συγκεντρωμένων, και με το ηθικό τους κλονισμένο, καθώς η ροή του πολέμου είχε αλλάξει ολοφάνερα εναντίον τους. Κάτω από αυτό το κλίμα, ο Γερμανός διοικητής των κατοχικών δυνάμεων, βλέποντας το τεράστιο πλήθος να περικυκλώνει το στρατόπεδό τους, κάλεσε τον Αθηνόδωρο Κατσαβουνίδη, που ήταν ο Διοικητής των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στον Έβρο και στέλεχος του ΚΚΕ, και παρέδωσε την πόλη (ο Γερμανός διοικητής εκτελέστηκε αργότερα από τους Γερμανούς για προδοσία)».
«Οι Φέρες ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδας που απελευθερώθηκε, ο αγώνας των Εβριτών γίνεται πρώτη είδηση στα δελτία ειδήσεων των ραδιοφωνικών σταθμών της Μόσχας και του Λονδίνου», υπογράμμισε, για να προσθέσει στη συνέχεια:
«Τα ιστορικά γεγονότα που τιμάμε σήμερα απέδειξαν ότι ο οργανωμένος λαός, ο αποφασισμένος λαός να υπερασπιστεί τη ζωή, το βιος του, δε λογαριάζει κόπους και θυσίες, είναι η πανίσχυρη δύναμη που μπορεί να τα βάλει με οποιονδήποτε αντίπαλο, ανεξάρτητα από το συσχετισμό δύναμης, και να βγαίνει νικητής. Αυτό διδάσκει όλη η ιστορία του τόπου μας, από αυτή εμπνεόμαστε. Ο λαός μαζί με το ΚΚΕ έχει γράψει τις πιο λαμπρές, τις πιο ένδοξες σελίδες της, όταν σηκώνονταν, όταν έσπαγε στην πράξη εκβιασμούς, απειλές, την τρομοκρατία αλλά και τις σειρήνες του συμβιβασμού και της ηττοπάθειας».
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο για τους 5 εκτελεσμένους από τους ναζί κατακτητές.
